Thursday, 28 November 2013

Application of Paleontology with special reference to- 'CORRELATION'

For correlation, useful fossils are those that are abundant, widespread, rapidly evolving (and therefore of short range), and distributed in a variety of facies. For example, ‘Trilobites’ are main tool of correlation in Cambrian and Lower Ordovician; ‘Ammonites’ for Mesozoic; ‘Graptolites’ for Ordovician to lower Devonian; ‘Ammonoids’ are important in Devonian through Permian; ‘Conodonts’ used from Ordovician through Triassic; ‘Foraminiferans’ are used for correlating the rocks of Upper Paleozoic and post Jurassic time.

Saturday, 16 November 2013

Krista nun mawi- "Thu awih"

“….Nun ze mawi, Lal Krista nun mawi tak kha, nitin min zirtir ang che” tia Dr. Ramdinthara Sailo-in Thlarau Thianghlim a sawmna hla hian min hneh hle ṭhin.
Krista nun mawi han tih hian chi hrang engemaw zah a awm thei ang. Tun ṭumah hian Krista nun ze mawi zinga mi ‘Thuawihna’ chungchang hi han thlur bing ila.
Thu awih han tih hian tuemaw tirtu a awm avang emaw, dan zam sa avang emaw, chanvo nei tura ruat vang emaw-tea chu thupek emaw, dan emaw,

Tuesday, 10 September 2013

Ngaihthah theih loh- Lei khi

Fur ruahtui a haw a, lei khi leh leimin avangin chhûngkaw tam tak kan buai a, kan rûm mêk a a va pawi tak êm! Ṭhal lai khan a invenna tur lam- chhungkaw tinte inven theihna tur leh kan tih theih lamte ka thailang ve a. Kan ṭangkaipui theih beiseiin, tlêm a zawng sawi nawn leh pahin, kan hmalakna lam turte nen han sawi zau leh dawn ila.
            Leimin leh lei a tawlh hmâ hian a che dawn a ni tih chhinchhiahna a awm tlângpui a.

Saturday, 3 August 2013

Pathian ralthuam

Chang innghahna: Ephesi 6:14-17
I.          Ṭawngṭaina:
II.        Ephesi khua/ kohhran dinhmun. Kan thupuia kan luh hmain, Ephesi khua leh kohhran dinhmun han tarlang hmasa ila. Ephesi khua hi Asia chhimthlang lama awm a ni a, tunah chuan Turkey ram chhimlam khua a ni ( Efes tiin koh a ni tawh). Kaster lui chhuaha awm a ni a, Aegean tuifinriat kama lawngchawlhna hmun pawimawh tak a ni ṭhin a, tunah chuan vaukam hi bawlhhlawh a tam avangin a pawn lang a, lawngchawlhna atan an hmang tawh lo. Rom ram chhunga khaw pawimawh ber pawl niin, sumdawnna leh themthiamna lam zirna hmunpui a ni a. Asia khawmualpuia khawpui lian leh ropui (metrapolis) hmasa a ni a, lemchanna in lian tak open theater, mipui 50,000 dawl zo a awm bawk a. Hmanlai khawvel thilmak (wonder) pasarih zinga

KṬP Day kan lawm sual em?

Mizorama ṭhalai pawl lian ber zinga mi Kristian Ṭhalai Pawl (KṬP) hian kumtin February ni 22 hi ‘KṬP Day’ tiin Kohhran leh khawtlang t^na thil ṭha tih nan hun kan hmang \hin a. A din kumah kum 1954 pawmin kum 2004 khan Golden Jubilee ropui takin kan lawm tawh bawk. Inkh^wmpuiin ngun taka a ngaihtuah hnuah, thuziak pawimawh awm angte behchhan chunga heti anga pawm tak zel hi a ni a, chang dang han rel leh pawh a inthlahrunawm viau mai.
            K|P Golden Jubilee Souvenir ‘KṬP Lamtluang’ phek 6-naah chuan ‘KṬP din ṭan ni tak chu November 27, 1953 hi a ni e’ tih a inziak a.

Kan hmalakna atan

Mipuiten kan chhiah aṭanga kan chawm sorkar hnathawk inluling deuhte kan hlau a, kan chung en lutuk hi kan hriatchian loh vang a ni. Sorkar hnathawkte hian chhiahhlawh (Government Servant) an ni tih inhre chiangin hna thawk vek se, miputen Democracy Bible - R.T.I. Act hi hmang thiamin chhawr ṭangkai ila kan ram a nuam ngawt ang. 
Sorkar-in hmalakna tur chi hrang hrang a duante a takin kan hmu chho mek zel a. Thil ṭha leh dik duh, mipuiten rawtna kan neih angte pawm ngam tur sorkar nia ka hriat avangin ka vei zawng ka han puah chhuahpui phawng phawng teh ang. Mipuite pawhin zir tur kan neih angte han tarlang ka tum bawk a. Zau taka vah ka duh avangin, pawr deuh hlekin kan chuk kual ang.

Monday, 29 July 2013

Universe bul ṭanna leh God Particle- Lalrinthara Pachuau

Tun hnai  (July 2012) maiah Scientist-ten God particle an hmuhchhuah thu media lamah te kan hmu chamchi a. Eng nge a nih chiah tih he article-ah hian tawitein tarlan kan tum dawn a ni. Tin, he article hi mi nawlpui tana buatsaih a ni a, a mawl thei ang bera ziah tum a ni. A technical em si avangin Mizo ṭawnga han sawifiah mai hi a har khawp mai. Duhthu sam lohna tam tak a nei ang, chhiartute hriatthiamna ka han dil hmasa e.
Large Hadron Collider (LHC) : Engkim mai hi thil te tak te te, atom ai pawha te lehzualin an siam a; chutiang chu particle an ti. Heng particle te hi chak taka chettir chuan thahrui tam tak an nei thei a, chu thahrui an neih chu thil zirbingna atan te leh thil dang dangah te hman ṭangkai theih a ni.

Sunday, 28 July 2013

Ni Hnuhnung

Chang innghahna: Joh. 13: 34, 35; II Pet. 3:3,4,8,9; Juda 16-19
Hun hnuhnung thu hi German theologian ropui tak Jurgen Moltmann-a chuan, "Hun hnuhnung thurin hi Kristian thurina a hmawr bawkna mai a ni lo va, a nihna takah chuan Kristiante beiseina thurin a ni a, chu chuan kan beisei thilte leh chu beiseinain a chawh nun zawng zawng a huap a ni. Kristianna hi hun hnuhnung thil a ni a, hma lam ena hma lam pan zel leh chumi avanga tun hun pawh tidanglama siam ṭhat zelna a ni. Chuvangin hun hnuhnung thu hi Kristian thurin peng khat a ni mai lo va, kan rinna siamtu leh engkim innghahna a ni" a ti a. Ani hian Kristian inzirtirna zawng zawng hi hun hnuhnung thua innghat vek niin a ngai a ni ber. Rev. Dr. H. Vanlalauva pawhin, 'Kristianna lungphum, ringtute tichaktu leh tinungtu a ni a. Thuthlung Hluia rinnaa fak hlawkte khan a takin beiseina thurin nghet taka vuantute an ni a. Chutiang bawkin, Thuthlung Thara ringtu hmasate leh Mizo Kristian hmasate pawh Lalpa lo kal leh beiseina vawng nung reng ṭhinte an ni' tiin a sawi bawk.

Saturday, 27 July 2013

Pathian Biak Inkhawm

Chang innghahna: Deut. 12:5 (p 204); Mat. 18:18-20 (P 967; p 28); Heb. 10:19-25 (p 1192; p 319)
Kohhran Thunun Dante Bung II Kristian Nun- Sakhaw lam
1-na: Pathian biak hi Kristante tih dan tura pawimawh ber leh hmasa ber a ni a, an thlahthlam tur a ni lo va, an ngai pawimawh reng tur a ni.

I.          THUHMA. Mizoramah inkhawm hun nghet hi kum 1895 Ocotber thla aṭangin neih ṭan a ni. Sakramen inkhawm April ni 4, 1901-ah, Ṭhalai inkhawm (thawhṭan zan) 1978-ah; Kohhran Hmeichhia (thawhleh zan) kum 1986 aṭangin. [1]
II.        Bible chang umzuina. Chanchin Ṭha Matthaia bung 18:15-20 thu-ah khan Isua Krista’n kohhran a dah san leh a dah pawimawhzia kan hmu a. A hminga inkhawmna apiangah a awm zel thu min hrilh bawk. Hebrai lehkhathawnah hian ringtu ṭhenkhatte chu inkhawm an thlahthlam thu kan hmu a, Isua lokal lehna hun a hnaih tawh avangin inkhawm tura infuih sauh sauh tura ngenna kan hmu a ni. Kohhran mi, dan zawhkimte chuan Pathian biak inkhawm ngai pawimawh ber tur leh thlahthlam lo turin Kohhran Thunun Dan bu-ah kan hmu bawk.

Laipuitlang leimin leh a kaihhnawih

Leilung zirmi nihna leh leimin bik luhchilh ve nihna angin, May ni 11, 2013 Inrinni tuka Laipuitlang leimin chungchang hi han thlirzau ve ila, leimin laka invenna lam tlem a zawng sawi pahin chhiatna lama Sorkar hmalakna tarlang bawk ila.
Leimin chhan: Leimin rapthlak tak kan tawhna chhan ni thei hi chi hrang hrang niin a lang. Mipuiin kan kawh rawn deuh PWD building hi concrete building a nih avangin, a rit viau mai. A sakna hmun hi pialtlep hmun, kum 1970 bawr vela nasa taka lei lo min tawhna hmun a ni a.

Mizoram Oil khur hmasa ber tur chu..Zofate kan inring tak tak em? - Hriata Chhangte


Tun hnai ah chanchinbu hrang hrang ah Mizoram a OIL laihchhuah mek anih thu leh engti fakauva lo tangkai pui ve thei tur nge kan nih … kan \hatpui tak tak lovang ..Central sorkar ta tur tih vel thawm chiang mang silova chiang tak taka sawi leh ziah a tam hle mai. Kum 20 kal ta a ONGC bawkin Bilkhawthlir leh Thingdawl bula an verh ( tuna mi ang thova Exploratory Drilling chu) ai kha chuan mipui pawhin kan tuipui ta hle niin a lang. Hei ngawt pawh hian kan hmasawn ve tawh zia a ti lang, ka lawm tawk chu ani tawh hrim hrim, mahse ka duhthusam erawh a ni lo tawp. Chu avang tak a he article hi lo piang a ni. 

Sorkar hmathlir

Kan Sorkar hrawn mek leh hrawn tawhte han thlir hian, mi rethei zawkte khaichhuahna tur ruahmanna chu a awm fo tawh ṭhin. Mahse, rahbi thar an neih nana 'sum sem' policy erawh chuan mipui moral diklo a tuh zawk niin a lang a, a tlangpuia lakin  hma kan sawn phah bawk si lo.

Kan hmabak- Lirnghing

…. Lir nasa takin a nghing a nghing ang…” (Luka 11:1)
Thupui thlamuanthlak tak zawng a ni hauh lo! Sawifiah hran ngai lovin lirnghing awmzia chu kan hre ṭheuh awm e. Kan tawn fo ṭhin ang ni lo, Bhuj (Gujarat) te, Haiti te, Chile, etc. ten an tuar ang lirnghing na tak (Magnitude 7.0) kan tawk thei a ni tih sawi chhuah kan tum ang. Lirnghing chungchanga hriat tur pawimawh ṭhenkhat chauh kan chhui thei dawn a; a bak hre duh leh hre chak kan awm chuan, a tawpa thu lakna hnar (reference) aṭang hian zawn belh mai ni se.   
I.                    LIRNGHING LO AWM CHHAN
1.   Hmanlai mite rin dan: Kan pi leh pute chuan, lirnghing lo awm chhan heti ang hian an sawi ṭhin: ‘Van hi belthleng ang mai hian a kum kulh a, a bulin lei a sikna lai chu ‘kawlkil’ a ni a, kawlkil tawpah chuan sunhlu hi a rah phir a. Chu chu pitar-te hian a lo hawlh a, a kung bula tla si hian chhar phak lovah a tla daih zel a. Tin, Pawngeklir pawh hian ek a lum a lum a, kawlkil vengtupa hnen a va thlen chuan, “Hei en la, mihirng reng reng an awm tawh lo, an thi vek tawh a, an zun leh ek pawh ka rawn hlawm a nih hi,” a va ti a.Kawlkil  vengtupa chuan, “Chutia mihring an awm tawh loh chuan lei hi sawi chim vek mai ang hmiang,” a ti a, a sawi ta chiam mai a; chu chu ‘lirnghing’ lo awm \an dan a ni an ti.

Wednesday, 10 July 2013

Hlawhtling se ka tih thenkhat

Sorkar-in hmalakna tur chi hrang hrang a duante a takin kan hmu chho mek zel a. Thil tha leh dik duh, mipuiten rawtna kan neih angte pawm ngam tur sorkar nia ka hriat avangin ka vei zawng ka han puah chhuahpui phawng phawng teh ang. Mipuite pawhin zir tur kan neih angte han tarlang ka tum bawk a. Zau taka vah ka duh avangin, pawr deuh hlekin ka chuk kual ang.
I. Electricity chungchang.  Mizoram pum hian kan mamawh san ber lai (tlai dar 5-6) hian electric power  MW 60-65 a ngai a, a hniam laiin MW 35-45 a ni thung. Mini-hydel project kan neih hrang hrang- Maicham, Teirei, Khawiva, Tuipanglui, Serlui-B, etc. atang hian MW 35.47 kan dawng a, hei hi tui awm d^n azirin a danglam thin. Department-in project thawhlai pathum an nei a, MW 15.5 hmuh belh beisei a ni a. Hengte thawh zawh niin Hydel Project puitling han nei tawh bawk ila chuan, Central Sector pariat leh State Sector 2 atang power kan chawkluh  nana Aprl ‘08- Feb. 2009 chhung ngawt pawha  Rs. 7.12 crore zet kan sen hi a tlakhniam ngei a rinawm. Kan ram pawn hmun 10 lai atanga kan power supply lakluhte hi a pawhna leh khawl that loh changin kan duhkhawp hmuh loh changte a lo awm a, hetihlaia kan lo rin ve ber Bairabi Thermal Power plant-a kan fuel hman nghei changte a awm bawk si. Kan mamawh zual pui takmeuh pawh kan la siam chhuah theih si loh avang hian load shedding (in eng chhawk) awm fote hi thawktute duhdan anih bik loh avangin, thuneitute hi mipuite pawhin kan hriatthiam a ngai a ni. Sorkar hmalakna atan:-

Tuesday, 9 July 2013

Technical line hi career tha a ni em?

HSSLC result a chhuak fel a, kum dang ang bawkin Technical course hrang hrang zir tûr thlanna –Technical Entrance Examination (TEE) pawh neih a ni leh a. Zirlai mi 1700 chuang zetin exam an bei a, kumpui linglet-a lo inbuatsaih b^kah zirlai chhuak tharte n>n inelna sâng tak a ni. Thuneituten fel fai leh \ha, dik takin result an tichhuak tûrin i beisei teh ang.
Tlem lai deuh a\ang tawh khân, matric-a ti\ha, Science subject la chho zirlai thiam thei leh thluak \ha zawng zawng chuan Technical exam hi an bei deuh vek a. An passed rualpui Arts leh Commerce bâkah Technical-a tling ta lo leh a tlângpuia mark hmu \halo ten Graduate level an zir chho ve bawk a. Zir inangah Science subject hi a har zâwk bâkah, practical a tam avângin zirlai tan hunawl a tlêm a, a hmawr bâwkna- thawh hlawh erawh a inang! Teaching line lama kal phei chuan Science subject la hi Arts subject la-te aiin an hlawh a sâng chuang lo va, an hna thawh (work load) erawh a sâng zâwk, practical a awm avângin!

MZU-ah Auto-ricksaw service se

      Aizawl khawpuiin a hmelhriat ve lem loh, mah se District dangin kan hmelhriat leh kan chhawr em em  chu ‘Auto-rickshaw service’ kan nei hi a ni. Khaw dang hi chu ka hre lo na a, Lunglei-ah hian a hman man hniam thei ber (minimum) hi Rs. 20/- a ni tawp mai a. Taxi dang nen a hman man inang thuak mah se, hmanhmawh thilah hman mai a lo awlsam nen, to ti tak chungin hman a ngai fo. Town bus service tamin zing deuh se tia duhthu han sam mai a awl. Heti ang khalh \henkhat hi chu lirthei dangte nena han insulpel nikhua pawhin fimkhur a ngai khawp mai. A pung zel a, kawngpui a zim  si; lirthei dang lo pung ve bawk nen, traffic jam harsa tak kan hlat ta lo!
      Auto-rickshaw service hi kan chhawr ṭangkai dan ngaihtuah hian, harsatna min thlen mai thei angin han lang bawk mah se, Aizawl khawpuiah ngei mai hian service ve se tih duhna ka nei tlat! Ṭul hrang hrang a vanga kan zirna inpui ber Mizoram University han tlawh nikhua hian auto rickshaw service hi a ngaihawm ṭhin.

Leilung zirna leh hriatna lamah hma sawn zel ila

Kan ramin a mamawh nia kan hriat leilung zirna ‘Geology’ tihhmasawnna kawnga sorkar hmalakna hrang hrang han hmuh hian, Geology mi leh sa-te kan va han lawm tak em!
Industry Department hnuaia kum 30 vel Wing anga awm ve der der hin Geology & Mining chu September 2011 khan Department hmab^kin Directorate of Geology & Mineral Resources-ah hlangkai a ni ve ta a. Geology zirna lamah Pachhunga University College chauha zir theih ni hin kha, June 2011 a\angin Lunglei Govt. College-ah leh Govt. Zirtiri Residential Science College-ah te Geology zir theihna turin Asst. Professor (Contract) mi 5 lak an ni a. Kum 2012-ah midang 3 lak belh lehin, kum 2013-ah chuan UGC norms anga Core (Geology, etc.) lak theih ni t<ra College a ph<t z^t regular-a thawk tur mi 2 chu Lunglei Govt. College-a thawk t<rin lak an ni leh dawn ta. College a\ang chauha Geology zir \an hi harsatna tam tak a awm \hin, HSSLC-ah \an theih nise tia rual kan lo awh \hinna phuhru hret t<rin, School Education Department hnuaia Lecturer (Contract) tur mi 2, Geology subject tan lak an ni leh t<rte hi chhiar a va han nuam >m!   

KTP leh Finance Management

Finance Management tih hian sum leh pai l^kluh, kh^wl, peipun leh hman zawng zawng a huam a. K.|.P huang chh<nga kan sum l^kluh dan te, kan kh^wl leh tihpun d^n te leh hman chhuah chungch^ngte bihchian a, a \ha lai sawi chungin siam\hat ngai lai nia langte leh rawtna siam kan tum pah bawk ang. K.|.P tih hian Bial, Branch leh Group sawi hrang chuang lovin kan sawi pawlh nawk nawk d^wn a ni.
            K.|.P ziaktute report han bihin, sum l^kluhna hl^wm lian ber chu Faith Promise (Rinna Thutiam) a\angin a ni. A b^k chu a remch^ng anga inhlawh leh thil zawrh a\anga hmuh a ni. S^m ziaktu-in ‘mi chak kut’ tia a sawi \halaiten mahni theihna, thiamna leh chakna b^ka Pathian rinchhan chunga thawhlawm kan thawh theihna remch^ng tak chu Faith Promise hi a ni. Kan branch member z^a 70 chuangin Faith Promise kan pe ziah ang a la ni a, thil lawmawm tak a ni. Hetih lai hian kan pek d^n lam han chh<t chuan Faith Promise tum tak kan pawh pha lo deuh a ang. Kan thil $t leh duhz^wng lei \hulh chuang lo leh, ins<m ngai hran lova he thawhlawm b$k kan la pe thei anih chuan  K|P Member Fee ang lekah kan ngai tihna a ni. Hruaituten ngun takin ngaihtuah se, heti ang mi hi kan tam a nih chuan member zawng zawng huapin K|P Member Fee khawn emaw Thawhlawm Ip l^kkh^wm emaw nise, mi inpe Pathian chakna ring ngam kan member-te thilp>k hmanga Pathian mals^wmna an dawn theihna t<r dawh thleng- Faith Promise kan chhawpsak pawh a \ul ang.  Thilp>k hian hlimna a keng tel a, mals^wmna tam tak dawnna a ni si a.

2013 May Laipuitlanga leimin (rockslide) report @ Science Vision

Leimin-in a khawih chhiat leh, a chhan ni thei anga langte leimin thlen tuka ka hmuh dan report chhiar duh chuan hetah hian en mai tur a ni e:- click rawh

Monday, 8 July 2013

Innghahna tlak- LAL ISUA


Bible chang innghahna: Sam 37: 5 (p 572); Habakuka 2: 3 (p 917); Mat. 6: 33, 34 (p 953); Joh. 14:6 (p 1065)

I.                  BIBLE CHANG UMZUINA
·         Sam 37 hi Davida Fakna Hla lar tak a ni. Ringtu leh ringlote danglamna leh, an tawpna tur tarlannna hla a ni. Ringtute tihtur- Lalpa rin, Thil \ha tih, Lalpa chunga lawm, Amaha innghah, Thinur reng loh tur tihte kan hmu.
·         Habakuka 2 ch^ng tir lam hi Lalpa chh^nna  tih a ni a. Thuthlung Hlui hunah kh^n, Z^wlneite hn>nah Lalpa a inl^r \hin a. Inl^rna kan hmuh ho-ah hian Israelte fate nun dan tur kaihhruaina leh Lalpa lam an hawi theihna turte leh hun lo la awm turte hrilhlawkna a ni a, a mite hn>na Pathian inpuanna a ni. Thuthlung Thar hunah hi chuan ringtu tinte hn>nah Pathian a inpuang \hin. Pathian inpuanna hian- mals^wmna te, thlamuanna te, awmpuina te pawh a huam a. Amah ringtute \awng\aina leh beiseina te hi a thl^wn d^wn lo, a lo la thleng ngei ngei ang. Nghah a \ul \hin, Lalpa chhanna hi a tlai angin hre \hin mah ila, a hun tak a lo ni \hin. 

Internal Structure of the Earth_for Practical Record (1st Semester)

SECTION ‘A’ UNIT 1 & FOR PRACTICAL RECORD

I.          How to obtain information about the internal structure
The Interior of the Earth information obtained from the study of the propagation of the earthquake waves (P-, S- & L- waves) through the earth. The P- and S- wave velocities change with depth and each change can be related to a change in materials. Each region of changing shock- wave velocity demarcates a zone of discontinuity. On the basis of seismic investigations, the earth’s interior has been broadly divided into three major parts- Crust, Mantle & Core.
[*P-wave can travel in solid, liquid and gaseous media; and have short wave length and high frequency. S-waves travel only in solid medium and have short wavelength and high frequency. L-waves are confined to the outer skin of the earth crust; they have short wavelength and high frequency].

Mizoram leilung dinhmun- A tlangpui

Leilung lam zirna (Geology) hi subject lar a nih loh avângin, eng nge kan zir \hin a, engte nge  a huap tih han sawi zau hmasa ila. Geology han tih hian lei chhungril leh a pâwnlam nihphungte, a insiam dân te, a pianphungte leh a chetvêl dante zawng zawng a huap a. Hei hian leilung chhungril bera thil awmte che vêlin a nghawngte leh, kan hmuh mai theih lei leh lung nihna leh awmphung zawng zawngte, lei chhunga thil thleng \hin lirnghing te, leimin te, tl^ngk^ngte, adt. te, leh leichh<ng thil hlu hrang hrang tuialhthei-te, lunghlu-te, lung manto chi hrang hrangte zirna hi a huam vek a ni. Leilung zirmi (Geologist) tan chuan, han kal chhuah mai hian zirlai a in\an a ni hawt a, han hawi vêl hian zawhna tam tak a pian rualin, a nihna tam tak rawn lang sa mai pawh a awm \hin a,  han belhchian a han zirbing deuh chuan chanchin ngaihnawm tak takte pawh a lo ni zêl a; hei vâng hian subject zir nuam leh phûrawm tak a ni. Science subject hrang hrang- Mathematics te, Physics te, Chemistry te, Zoology te, Botany te bâkah, Geography te nên a inkungkaih  a. Engineering nen hian subject inmamawh tawn leh inhne reng a ni bawk. 
Mizoram leilung bik zirbing-a râwn tlâk thu tihchhuah hi a la tam lo hlê mai a. Mizote ngeiin an ziah phei chu kut \ang thliah tham lek chauh a la ni, zirbing (research-based) lam tuimi tân phei chuan kawng a la tam viau a ni.

Lal Isua hi eng ang mi nge ni-a kan hriat?

Pathian Thu innghahna:-
Isaia 9:6 ‘Kan t^n naupang a lo piang a, fapa p>kin kan awm ta a; ror>lna chu a kokiah a chuang ang a: a hmingah chuan Maka, Remruattua, Pathian Chaka, Chatuan Pa, Remna Lal an ti d^wn si a.’ (P- 695)
Luka 9:18-20 ‘Vawi khat chu fianriala a \awng\ai lain a zirtirte pawh an awm ve a, an hn>nah, “Mipuiten tu nge nia min sawi?” tiin a zawt a. Anni chuan, ‘Baptistu Johana’ ti che an awm a, a \henin Elija an ti che a, \hen khat erawh chuan hman lai zawlneite zinga tu emaw tho leh ta ni awmin an sawi che’ tiin an chhang a. Ani chuan, “A nih, nangnin tu nge nia min hriat?” a ti a. Petera chuan, ‘Pathian Krista chu’ tiin a chhang a.
I.       THUHMA:
          1) K|P thiltum zinga a hmasaber- ‘Isua Krista rinna leh amah anna kawnga \halaite hruai. Rinna hi chu kan hre fiah viau awm e. Mah se, Amah ang t<r leh a hniakhnung zuia entawn tak tak t<r hian kan Pathian, Lal Isua nihna leh zia te hi kan hre chiang em?
          2) Lal Isua ringtu kan inti a, kan rin-a hi kan hrechiang meuh em?