Tuesday, 10 September 2013

Ngaihthah theih loh- Lei khi

Fur ruahtui a haw a, lei khi leh leimin avangin chhûngkaw tam tak kan buai a, kan rûm mêk a a va pawi tak êm! Ṭhal lai khan a invenna tur lam- chhungkaw tinte inven theihna tur leh kan tih theih lamte ka thailang ve a. Kan ṭangkaipui theih beiseiin, tlêm a zawng sawi nawn leh pahin, kan hmalakna lam turte nen han sawi zau leh dawn ila.
            Leimin leh lei a tawlh hmâ hian a che dawn a ni tih chhinchhiahna a awm tlângpui a.
Lei khi te, lung leh lei tla pheuh pheuhte leh tui kawng bo angte hi a langsar zualte a ni. Hêng angte hi hre reng chungin, kan in leh a vêl hi kan chik ve fo hi kan himna atân a pawimawh khawp mai. Lei leh lung bâkah, kan building-ah khi a awm em, lungremah te khi a awm em, tihte hi enfiah a, a khikna chhan zawn fiah vat a ṭha.
            Lei khi kan tih hi chhan hrang hrang a awm thei a. Leilung chêt tawn avang emaw, hmun awihah chuan a hnuailam dâwltu lung/ lei chak tâwk loh avang emaw, tui pawm thei chi lung nâl lam awm tam avang emaw-a tlahniama khi chat-te hi a tam ber chu a ni. Kan rama heti ang harsatna kan tawh tam berte hi ruahtui tlâk lai a nih tlângpui avângin tam tak hi chu inven theihte pawh a ni. Kan khawsakna hmun hi mual dung leh awih tlân a nih deuh avangin, in hmun leh kalkawng sial dâwnin kan lai chat lo theilo a. Kan laih chah tur lung inthuahthip emaw, awih tlân emaw awm dân thlir chunga fimkhur taka kut thlak a ngai a. A hmalam aṭanga thlira mual leh lung inthuahin a ep che chuan thiam tak leh, fimkhur takin a awn dân zûl thei ang deuh hleka fimkhur taka laih chah a him deuh. Mual emaw, awih tlân emaw, building emaw pawh ni se, hêng anga khi awm tamna ber hi chu a innghahna (foundation) nghetlo leh rinawm tâwk loh avang hi a ni deuh vek a. Lei khi a awm hi chuan a hnuailam enfiah hmasak zêlin a khikna chhan awm ang chu a hriat theih ṭhin.
            Fûr lai hian lei khi leh leimin kan tawh ziah avangin, ruah tui kan lo dawnsawn dan hian kawngro a su khawp mai. Tui hi a luang ral mai lo a nih chuan, lei chhûng lamah a lût a. Leihnuaitui chim chin a tisang a, a luh tam lutuk hian lung leh lei inhamtawnna tha a tichaklo sawt bâkah a ti rit a, lei tawlh leh min a thleng mai ṭhin. Chuvangin, lei chhûng lama tui lût tur vên nan tuichhe paihna leh tuiluankawrte hi ngaipawimawh ila, tui hip thei tur thing phunte pawh a ṭangkai thei ang. Ruahtui dahkhâwl theih hi a ṭangkai a, a him bawk. Hmun hma kan neilo leh kan siam theilo a nih pawhin, a luan ralna tal kan siam a ngai a ni. Mahni in leh lo, chhûngkaw himna atân hian Sorkar pûr kher lovin insenso hreh lo ila. Mual khata awmte pawh sum thawhkhâwmin engemaw chen chu hma lak hmasakte pawh tum ila, kan tih theih bâkah chuan Sorkar pawh a tlanchhe kher lo’ng chu maw!
            Lei khikna hmunte hi cement leh lung hmanga hnawh phui zel hi a ṭha ber a, tui lût theilo tura silpaulin hmanga khuh hul pawh a ṭangkai thei ang. A huamchhnga tui lût thei lo turin tuiluankawr siam hi senso hautawk si lo-ah chuan a ṭangkai thei khawp ang. Foundation tichak tura check dam leh lung rem-te hi a ṭangkai rualin, a dâwlna tur hmun rem leh him ṭha a awm loh chuan a senso tam ang aiin a ṭangkai nêp thei. A tizâng tura in ṭhiah hi a ṭhatna a awm theih rualin, lei chhûng rila tui awm hip chhuak thei tur zâwnga hmalak theih nise a ziaawm zâwk mah thei. Kan tui dehna leh tihriral danah fimkhur ila, tuidawn nei thei chuan siam ngei bawk ila, mumal leh awmze nei taka tuiluankawr kan siam theih bawk chuan, hêng kan buaina ṭhin tam tak hi a ziaawm theih ngei a rinawm.

            In sak ṭha leh hmanraw ṭha, design mawi hi a ṭha viau, a aia pawimawh chu kan in sakna tur hmun a him leh him loh hi a ni. In sakna atana AMC Building Regulations, 2012 awm hi Aizawl khawpui him leh ṭhan zelna atan a ṭha khawp mai a, khawpui dangah pawh heti ang dân hi hmang ve turah ngai ila. Drawing uluk ang bawk hian, a hmun hma him leh him loh tur hi enfiah uluk ni ta bawk se. Veng keltil leh hulum lai tana dân inang veka inhrut pawh hi a fuh chiahlo in a lang bawk. Kan insakna tur hmunhma enfiah thei turin, hmun ṭhenkhatah chuan Geology & Mineral Resource Directorate lam pawmpuina a ngai ṭhin. A ṭhat tho rualin, Directorate lama kan Geologist pakhat emaw hi AMC lamah deputation-a dah dan awm se, a hnuaiah Field Geologists’ lak belh leh mai ni se, mipuiten kan ṭangkaipui thei zâwk angem?

[Published at Vanglaini on 12th September, 2013]

No comments:

Post a Comment