Tuesday, 9 July 2013

Leilung zirna leh hriatna lamah hma sawn zel ila

Kan ramin a mamawh nia kan hriat leilung zirna ‘Geology’ tihhmasawnna kawnga sorkar hmalakna hrang hrang han hmuh hian, Geology mi leh sa-te kan va han lawm tak em!
Industry Department hnuaia kum 30 vel Wing anga awm ve der der hin Geology & Mining chu September 2011 khan Department hmab^kin Directorate of Geology & Mineral Resources-ah hlangkai a ni ve ta a. Geology zirna lamah Pachhunga University College chauha zir theih ni hin kha, June 2011 a\angin Lunglei Govt. College-ah leh Govt. Zirtiri Residential Science College-ah te Geology zir theihna turin Asst. Professor (Contract) mi 5 lak an ni a. Kum 2012-ah midang 3 lak belh lehin, kum 2013-ah chuan UGC norms anga Core (Geology, etc.) lak theih ni t<ra College a ph<t z^t regular-a thawk tur mi 2 chu Lunglei Govt. College-a thawk t<rin lak an ni leh dawn ta. College a\ang chauha Geology zir \an hi harsatna tam tak a awm \hin, HSSLC-ah \an theih nise tia rual kan lo awh \hinna phuhru hret t<rin, School Education Department hnuaia Lecturer (Contract) tur mi 2, Geology subject tan lak an ni leh t<rte hi chhiar a va han nuam >m!   
        Sorkar hmalak tawhna hi a lawmawm, mahse kan ram dinhmunin a ken tel a nih tlat avangin sum harsat dante hre chungin rawt duh ka la nei.  Kumtin khel lovin leimin avangin ram pum kan buai \hin a. Chanchinthar han chhiar leh ngaihthlak hian, kan sorkar hnuaia thawk Geologist mi 9 te hi an rim malh malh hle. Mahni pisa-a hna \ulte an tlansan ve ngei ang, khawpui chhung mai nilo, khaw hrang hrangah leh District hrang hrangah te kan ko phar hle mai. DM&R Department a\angin leimin laka kan inv>n theih nan an tlin t^wka hma la in cheng nuai tam tak s>nga a lei leh a sem chhuah silpouline te hi awmze nei tak hman a nih theih nan leh, harsatna kan tawh hma, tawh lai leh tawh hnua rang taka sorkarin hma a lak theih nan D.C. pisa tina \hu tur Geologist mamawhna a s^ng ta. Aizawl lam mite pun kher ngai loin, a s^rhu lai ngeia rang taka hmalak zung zung theih nan leh hmundanga awmte pawhin an thlamuanpui theih nan, district tinah tal hi chuan Geologist hi awm thei se. Hei hian UD&PA-ten khawpui \han len z>lna tur leh himna tur at^na a duan \hin Master Plan a siam \hinte awmze nei z^wka a kal theih nan leh, Building regulation leh heti ang himna d^n hrang hrangte kengkawhna leh endik zung zungna kawngah kori a tu hle bawk ang.
            Aizawl Municipal Corporation (AMC) hnuaia insak phalna p>k leh endik chungchangah hian, hmun himlo \henkhat lai chauh Geology & Mineral Resources lamte phalna lak hi kan khawpui leilung dinhmun thlir chuan a him t^wklo niin a lang. Master Plan kan hmanlai map scale hi a lian deuh a, inhmun him leh him loh en nan chuan a chiang t^wklo. AMC-a thawktuah hian, kan leilung dinhmun dik tak, a him leh him loh dan t<r chu a chipchiarin hre kilh kelh lo mah se, midang aia hre th<k ber tur Geologist te post hi awm thei se. Directorate lama intir ngai tawh lo hian, a nghet \hu turin tawnhriat ngah z^wk an awm theih nan leh, sum senso tisang lo turin Directorate-a mite emaw hi deputation-a an awm theih d^n ngaihtuah ni se. A hnuaiah Field Officer (Geologist) Contract basis-a lak phawt ni se. Kan khawpui zauh leh him z>l theihna tura sum tam tak s>nga ‘VISION 2030’ IIT Kharagpur-te ruaia kan siam a hlawhtlin theih n^na lo inruahman lawkna a ni thei bawk ang. Insak d^n ha te, a him leh nalh dan t<rte hi kan Engineer-te hi a thiam ber ber leh hre ber ber-te an ni, mahse, insakna hmunhma leilung dinhmun hre tur chu Geologist-te an ni si a. A thawktu tur lam intihfel hn<ah, AMC dan hi siam\ha hretin insakna tur hmunhma, a leilung endik pawh hi tih m^kmawh (mandatory)-a dah ni se. Hei hian insak mai a tiharsa lehzual ang, mahse a sa chhunte erawh a him lehzual ngei ang.
            Lei a lo chet a, a himlo anga a lan hian Geologist te koh an ni \hin a. Anni lamin uluk taka en leh zir chiangin, a him theihna turin rawtna an siam a. Hmun tam takah chuan heng an rawtna siam ang taka hmalakna awm bawk mah se, a \henah chuan an rawtna anga kaltlangpui loh a ni ve fo a, engemaw av^nga an rawtna ang ni lova kawng danga thlak daihte pawh a awmin a lang. Heti ang hmun bik \henkhat, hmalakna langsar leh mipui nghawng thei zual angah hi chuan, lei himna at^na rawtna siamtu Geologist te hi a siam lai leh a zawh hnu thlengin mawhphurhna nei ve se. Hemi kawngah hian a tak taka hmala \hin leh ruahmanna siam thiam z^wk Engineer-te nen thawhhona \ha a awm theih n^n Sorkar anga hmalak ni se, a va \ha lehzual d^wn em! Kan ram leilung hausakna haichhuak t<ra hmalakna kawngah te leh, kan leilung dinhmun hrechiang lehzual t<rte hian hmab^k tam tak kan la nei. Mizoram Remote Sensing Application Centre (MIRSAC)-ten Aizawl khawpui pawh tiama khaw hrang hrangte leimin hlauhawmna hmunte, him deuhna hmun ni thei awmte a zirchianna hi mipui nawlpuite hian hre tl^ng ta ila himna lamah hma kan sawn phah angem, nge, Sorkar lama kan hruaitute hian kan himna at^na ruahmanna a kalpui m>k dan kan hre pha lo z^wk? Thil kan hlauh tam takte hi han hriat chian chuan hlauh d^n te, pumpelh theih d^n leh inven dante a awm thei \hin. Kan ramin khuarel chhiatna kan tawh theihte pawh hi hre chiang ila, kan leilung dinhmun hi ngaihven bawk ila chuan, t<n ang mai hi chuan kan khawpuite hi concrete jungle ah kan chhuah lo t<r. 

[4.6.2013; Vanglaini & Zozam Times-ah tihchhuah a ni.]

No comments:

Post a Comment