Sunday, 13 July 2014

Beijing Inkhawmpuia kal thu



Lunghlu hlutna pawh thil dang a ni lo, a van avanga hlu mai a nia, tih a ni ve bawk a. Inkhawmpui tam hle mah se, kum 3 dana khawvel inkhawmpuilian neiha han tel ve ka nihna leh ka thil tawnte hi hlu ka ti si a, han up bo mai atan chuan uihawm ka ti deuh. Chet nawi ruk riau na pawh nei mah ila, midangten a phena malsawmna in lo chhar chuan in tangkaipui ka ring bawk si. Ka inkhawmpui thu leh hla ai mahin a chheh velah ch>ng tam ila, kan tuipui ka ring bawk!
Eng inkh^wmpui nge? Ka tel ve na hi leimin zirmite inthlunkhawmna pawl lian ber International Consortium on Landslides inkhawmpuilian World Landslide Forum vawi 3-na a ni a. Inkhawmpui thupui chu- Landslide Studies for a Safer Geoenvironment tih a ni. June ni 2-6, 2014 chh<ng khan China National Convention Center, Beijing, China-ah nghah a ni (www.wlf3.org). Ram 48 a\angin, mi 400 vel kan ni a, NIT Professor nen Indian 2 kan tel.

Ka tel ve mai dan: Eng tia tel ve ngawt nge ka nih tih chhanna hmasa chu Facebook avang, a tih theih. Fb group pakhatah leimin inkhawmpui tur chungchang hi an rawn post a. Like liam mai lovin, a buatsaihtute hnenah thu hmawrhmuhna (Abstract) ka thawn nghal a.
Ka thuziah tawi hi an lo pawm mial a, min ngen angin thu puitling (Full paper) ka thawn leh a. Siam that ngai laite kan inleh tawn zak zak hnuah, lehkhabu chhuahtu lar Springer-in a lehkhabu chhuah tur ‘Landslide Science for a Safer Geoenvironment’, Volume 3-naah ka thuziah pahnih a tel tur thu leh, Beijing inkhawmpuia tel ngei tur leh presentation tum 2 nei tura sawmna ka dawng leh a. A chiang ta alawm le, tiin bank-ah pawisa ka puk ta a!
Min puitute: Senso tur kan chhtt a, kan ram roreltute sum leh pai a awhawm tep! Siaha (Saiha) leh Leitlangpui lam ka lo hrut phah ve-na alawm le, inkhawmpui turin a zir bawk nen, tiin ka thawhna hlui DM&R Department-ah Registration fee (CNY 3200) ka dil chawt a, min pe hlauh mai chu ka va lawm tak em!
Ka thawhna lam- Mizoram University-in travel grants atana a phal zat ` 50,000/- min pek chuan thlawhtheihna chuan man leh visa fee a tum tawk leh chiah bawk.
Hemi bak zawng, hotel thlen man leh chet velna zawng zawng chu, bank mai baka ka pa te sum puk chawpin, kan ramin kumtin maia a tuar ziah- leimin laka kan him theihna tur leh hmalakna thar tur hriat chaka tuihalin Beijing ka pan a (Ka rawn haw hnuah UGC-in Beijing-a ka cham chhunga ka senso min tumsak theih thu ka dawng hnu hnawh!). Mahse, tum ang vekin thil a kal tluang lo!
Buaina leh harsatna: Thil hriat loh zawh leh, mi thurawn lak inhuam viau mah ila, buaina pumpelh vek theih a ni chuanglo. Kolkata-ah, Guwahati a\anga Passport nei tan China visa a hmuh theih loh a, New Delhi-ah dil a ngai tih te; Online application form hmang ni lo, Visa Application Center a\anga form pek chhuah kher a ngai tihte hre turin, Kolkata khawlum hnuaiah ka zuk tei vel hmasa phawt a.
            Inkhawmpui kal tur e, ti lo a Beijing fan chak riauna rau-in min bual ve tlat avang leh, Inkhawmpui thlengtu lam ten khualbuk min kawhhmuh lamte chu melh ve ngam lovin khualbuk man tlawm, inkhawmpuina hmun atanga hla si lo ka’n google phawt a. Agoda.com kal tlangin 7 Days Inn, Beyuan chu Credit card hmangin ` 14,700/- s>ngin, June 1-6 chu ka’n booked thlap mai a.
Kolkata Airport-ah pawisa ak ve nuala ka inhriatte chu U.S. Dollar phek tlemte-ah chantirin, Beijing thleng theihna man tlawm ber Eastern China thlawhtheihna hmangin Kunming kan pan a. Kunming atangin Beijing chu May ni 31-ah ka thleng a. An khua a lo nalh teh em a, ka helhhawlh nge ni, pawisa thleng lovin, taxi-in ka hotel booked sa lam ka pan nghal nalh a. English leh vai tawng leh Mizo tawnga ka biak ngial pawha kan inhriatthiam tawn miau loh avang leh, ka pawisa ahin a zir tlat loh avangin ka chuang to tih ka hre leh hnuhnawh!
Hotel ka’n thleng a, ka lehkha te kan entir a, kei ai mahin an buai ta tlat mai. Ka room booked hma niah ka thleng a lo ni a, room a awm si lo a. English lah an thiam tlem nasa mai si a, hotel dang min kawhhmuh nia ka hriatna lam pan turin ka chhuak a. Chinese tawng thiam, China rama misawnari-a awm (@ Remi Sailo) ka thiante biak pawh hmasak a ngai tih hriain, rilru tawngtaina nen sim card zawngin ka chhuak a. Darkar 1 dawn hnuah mobile dawr ka hmu a, sim card tih an hriatthiam loh tlat avangin ka handset ka phawrh a, ka phelh a ka kawh chat hnuah an hrethiam a. Dollar an lo pawm leh loh avangin, ATM ka zawng leh a. Chinese hawrawp vek a lo ni, ka hriatthiam loh hlauin dawn nghak nula-in min rawn enpui a, ATM pathum velah ka Foreign Travel Card (FTC) a hman theih loh tlat mai, min kalsan a. Mah se, tawngtaina nena kan zawng a, a hman theihna ka hmu ta hlauh a. China Yuan nena dawr-a ka lut leh chu min lawmpui khawp mai. Ka \hiannu-in ka phone kaltlangin hotel hnai ber min zawhsak a. Taxi min kohsak a, a man zat min hrilh bawk a. Thlamuang takin ka chuang a, min dahna hmunah kan chhuak chu, a hmâa ka beidawnna hotel chiah kha a lo ni a. English biak theih awm bawk si lo, hmun hma hriat loh nen, mahni ram lovah chuan zamna a awm deuh bawk si a. Ka biak pawh theih ten min kawhhmuh tur an hre bawk si lo, beiseina a tawp, Pathian chauh lo chu.
 Thinlung chhungril ber, mangan taka \awng\ai chu a hlawk ngei e! Chinese nula rawn kal phei chu ka au ding a, ka misawnari thiannu-in ka phone kaltlangin a bia a. Hotel awmna ni awm tak a kawk va a, ka hrethiam tlat lo. Ka zui a, a \hianpa patling lam a au bawk a. Minute 10 vel kalah hotel kan va thleng a, keia tan chuan hriat rual a lo ni lo, Chinese hawrawp veka inziak a nih avangin. Zan khat awm man chu ka nei mai a, security tur CNY 100 ka daih ta pek lo. A thianpa chuan min peksak a, rulh a ngailo tiin ka room tur thlengin min thlah a. A mobile-ah Chinese-in a chhu a, English-in a rawn inlet a, “Engvangin nge kei kher hi min lo auh a?” tiin. Ka chhang thei lo, mah se ka rilru-in a chhang thung, ‘Pathianin a rawn tir che a, a vantirhkoh i ni’, tiin. A hnua ka \hiante kan hrilh chuan mak an ti ngang mai; Chinese-te hi hnam tlawmngai leh fel tia sawi theih an ni lo, Beijing-a ch>ngte dinhmun an ngaihtuahin min tanpuitu an awm kha kei aiin mak an lo ti a!
June ni 1-ah thatho takin ka hotel booked na lam ka pan a. Ka lehkha ka’n hmuhtir a, an han checked vel a. Thil diklo a awm tlat! Min hrilh a, ka hrethiam lo. Phone hmanga ka thiannu-in a han biak chuan, pawisa pawh ka pek vek tawh booked anga ka inngaih kha, hotel lamin an lo hre ve lo. A hrilhhaithlak takzet! Ka rilru leh taksa a chau, kawng dang a awm tawh lo, room ka dil a. Min pe thei mai lo. Ka booked sa cancel turin min ti a, wifi a \ha hlauh a, ka bei ngat ngat a, darkar 3 chuang ka beih hnuah confirmation cancel an rawn thawn tur thu e-mail ka dawng a (Mah se, ka rawn haw leh thlengin ka hmu ta lo, credit card statement a rawn thlen hnuah hotel booked na chu London angin a inziak. E-mail lamah chuan 7 Days Inn, Beyuan ang thlapin ka dawng thung!). Ka misawnari \hiannu-in India ram mi, Beijing-a post doctorate tilai awm min biaksak a, min rawn zawng hmu a. Khualchhawn lamin ka buai dante hrethiamin min discount a, zan 7 chhung awmna man daih an pawisa ka lo ah tawh loh avangin, ka thianpa hian a card hmangin min peksak a ka inpu lut ve thei ta. Ka dollar phek tlemte pawh Bank-ah kan thlen meuh chuan, a phek a lo chhah ve leh a, airport a thleng ai chuan ka hlawk bawk.
Ani hian chawhnu lamah khawpui min fanpui a, metro system min hmelhriattir bawk a. China sorkar-in chawlh an neih khat nen, a tuk chu chawlh an neih hlauh thu min hrilh a. Great Wall of China min tlawhpui bawk. Ka thlen hma ni velah chuan boruak lum thu a sawi uar khawp mai. Ruah a sur sek avangin boruak hrehawm hi ka tawnglo thung a. Vannei min ti viau na a, ka thil tawn a hriat avangin, ringlomi mah ni se ‘God’s favours me’ ka ti chu min pawmpui viau.
Inkhawmpui nghahna- China National Convention Center hi ka thlenna a\angin km 20 chuanga hla a ni a, a pawh turin train kalkawng (line) thlak a ngai thung. Metro chhung chu sawi loh, ka thlenna hotel leh metro station inkara ka bo thin thu te; bo viau nia ka inhriat \uma Chinese putarin min au khum nek chunga a kal tumna lam ni lo bus station a min hruai a, driver hnena ka chhuk duhna tak station a hrilh thlap hnua min kalsan chauhte kha a va lawmawm em!
Mangan leh thlaphang ang reng taka awm hnuah, Pathian awmpuina leh hruaina han dawn leh \h$n t^n chuan, Mizoram Synod Choir sak “Chawngzawng pawh hawisan lotu chuan, Amah ringtute a hawisan ngai lo” tih te, “I tap thawmah Lalpa a tho ta” tihte hi ka phuah ni tlatin ka hria!   
Beijing Metro System: Ka kalkawng ber line 13 tih loh chu leihnuai vek a ni a. Leihnuai chhawng lehchawng awmna te a lo awm a. A hmunhma fai dan te, a changkang dante leh a felfai dante chu sawi thiam a harsa. Train chuang turin CNY 40 man leh CNY 2 man transportation card lei a ngai a. Metro chhung luh tirhah, gate-ah card ka’n dek zeuh a, CNY 1 a in-cut a. Duh tawkin kawng hran hranah han chuang kual viau mah ila, pawisa chawi a ngai tawh chuang lo. Kan chhuah dawnah gate-ah kan han rawlh leh a, a man tlawm chi hi chu khawlin a la daih a. CNY 2 chuan thui tak a kal theih a lo ni. Phakar ka tum a, chhuah dawna card deh kher ngai lo gate-ah ka chhuak a. A hnuah hman leh ka tum chu a hman theih tawh miah loh. Min hrilhtute chuan CNY 40 hi thla khat chuang daih an ti a, ka kal nasa deuh nge maw ni le, kar khat ka ch^m chh<ngin \um 2 ka lei hman! Bus-ah leh taxi-ah pawh ka hmang thei tho si a, India ram n>n ka chh<t a, hautak ka ti lem lo.
            Metro station te hi hmun pawimawh deuh bul hnaiah a lo awm deuh z>l a, ch>t v>l a awlsam phah. Station tinah ins<l p>l chiahin lane 2 a awm a. Lane 2 te hi a inkalpawh theih loh a, escalator/ step hran a awm z>l. Line intawhkh^wmnaah chuan station chhawng a awm a, feiin kalna tur a inkawk thluah b^kah kalna tur kawng a indang sa bawk n>n, an ngaihtuah kim khawp mai. Train rawn kal \anna leh, a thlen tawp tur fei hmangin a inkawk sa vek bawk. Train chhung han luh chiah hian station chhuahna leh a pan tur an rawn puan bakah, kawngka lu chungah en mai theihin Chinese leh English-in station hming nen a de zeuh zeuh a. Ka chuang sual leh \hin na a, station hmasaberah ka chhuk a, lane lehlamah ka chuang let leh mai a. Train lamah an intodelh hle ni tur a ni, second 30 vel bak nghah a ngai lo bawk nen, tum lohna lama han liam tak vuah vuah pawhin a zia phian, hun erawh a hek duh deuh! Ka kal duhna a inpersan deuh \hin a, metro map ka en chamchi a. A hnuah chuan, paper t>-ah line no, station hming leh kalna lam turte, line dang ka va man lehna tur station hmingte ka ziak sa ta thlap a, a awlsam khawp mai.
Beijing \halaite leh an nun ze mawi:  Mahnia tei vel ni bawk, tawng thiam lo bawk chu ka chik hlawm khawp a. University kal tur zirlai sang rual nen, tuk tin ni nga chh<ng chu kan insulpel bakah kan chuangho a. Inkh^wmpuiah kan eiin kan inho bawk a. Ka hmuh ve chinte chuan lehkha an chhiar nasa. Hna a har avangin, tih \hat a ngai lutuk a, an taima hle, tiin min hrilh. Kal hn> hn> ka hmu ngai lo. Ka hmelhriat ang tak tak pawh an tam; min auh tum zuau tim leh deuh pawh an awm ve tho a! An inkhawm thang lo aniang, an kawng hnuailam pangah \hahnem hi an ngailo khawp a, hmutu han nih pawh zahthlak letling ang chi te hi ania. A changtunu atana awm ngawih ngawih pawh an awm ve nual. An vun nalh teh sawr hlawm lutuk chu ka lansarh phahin ka inhria a. An chhiahhlawh chhawrfe angah ka inngai deuh reuh. Kei anga thalai dulkiar ve dang ka hmu tamlo erawh chuan min ti ti deuh!
            Kum upa lam, rualbanlo, raipuar leh naupang an ngaipawimawh thiam lutuk chu hmuh nuam ka ti. An family planning khirh lutuk- ‘fa pakhat aia tam nei chu an in leh lo bakah an hna an chan’ tia min hrilh chu an kengkawh tha aniang, naupang an duat hle, tih ka hmu a. Train chh<nga \hutna awlah kum upa lam an kian zung zung a, raipuarte chu a nawlpui zingah pawh kal tir lovin a thawlna laiah an kaltir bawk.   
Car man tam leh an kawng: An car man chu ka zawt hauh lo na a, a nalh teh thlawr hlawm em a, a man a tam ka ring ringawt a. Ka taxi chuannaah pawh ka hman man a rawn in print zet zet theih avangte, car chh<nga vek card an han rawlh zeuh a toll gate paltlang rualin pawisa a in-cut mai theite a nih avangin ka hmu changkang hle ringawt. A khalhtu ber veilama an \hut nulh avangin a tir chuan min tibangbo viau a. An kawng \ha leh zau teh hun chuan min ti rualawt ve deuh. An car nalh leh kawngpui a inrem lutuk bik chu hmuhnawm ka ti; an Police car mawlh a nalh hlawm, ‘bakah misual pawh um pha vat thei tur tl^n nuamti tak tur chi a ni. An Sorkar a hausa tih a lang reng a, a hmanna tur takah sum an hmang tih pawh zawh kher ngai ka ti ta lo.
Khawpui fan thu: Mahni chauh ni mah ila, ka mal lo tih inhriain sawi tur nei ve ting chuan khawpui ka fang ve a. Ka palai puite thu leh hla ngaithlak duh bawk n>n chuan hun a chep kher mai a. Zir chhuah tum nei deuh reuh si, khaw fan duh bawk si rilru a insual tuk tin a, ni li chh<ng chu!
            Inkhawmpui nghahna kawt maiah kum 2008-a Olympic an thlenna pui ber Bird Nest a awm. Stadium chh<ng lut chiah lo mah ila, a chhehvel ringawt hmuh pawh ka lungawi der mai. An rimawi lunglenthlak tak rema tui phuh siau siau maiin ka mit leh beng a titlai lutuk a, chang dang pawh ka kan hman ta meuh lo. Darkar khat dawn ka vei kual hnu pawha a huamchh<ng chanve vel chauh kal ang ka lo la nih tho avangin ka chhuak ta daih a. T<nlai thil ni lo, hmundanga awm ve lo zawt chung zelin metro station ka pan a.
            Forbidden City leh a chhehvel ka fan laia rilrua lian ber chu- suam lakluh dan an thiam hle mai tih leh security a \ha tih hi. Keinin Sapho hun laia an sak kan hlut viau a, khawthlang ramte indin chhoh hmaa an lal in sakte a lo ni daih mai a, inthlau tur kan lo ni. Khualzin han nih ve chuan anmahni kutkawih ngeia an sakte leh an hmunhma hmuh nuam ka ti a, inch^wng s^ng nalh tak takte, kawtthler mawi tak takte aiin camera pawh ka hmang rim z^wk a. Infrastructure \henkhat- an kawngpuite, lei an dawh dante leh leimin laka an invenna lungrem erawh ka chik hle. An lung a chang thawkhat viau na a, lung aia leirawhchan an hmang deuh z>l han hmuh chuan mit a titlai. A ram nawmna danga thamral mai lo tur, a tak taka thawk thei tur kan Engineer-ten hmu ve se aw!
            Khawpui a\anga Great Wall of China hnaihna ber Badalling hmun thleng turin train leh motor a ngai a. Metro station velah ka kal sual avangin a thlen tawp atanga train dang chhuak tur kan nang lo a. Badalling Great Wall pan tur bus no 835 an tih pawh dar 8:00 to 12:30 inkar chhung chauha a tl^n av^ngin kan nang ta lo bawk. CNY 40 vel chauh senga thlen theih tur kha, ka hun neihin a zir loh avang leh kawng dang a awm loh avangin CNY 200-in motor ka hmang a. Kawngpui thatzia leh a enkawl n^na a khat mawi tawka toll gate awm thluahte ka hriat chian phah bakah, an lung rem dan leh lung lum leh tla tur venna an siam dante ka hmuh chian phah bawk a, manhla ka ti tho. Short cut pawh an lo uar ve tho mai, kawngpui pangngai chu kawng kual pumpelh nan mual verhin tunnel an siam mai a. Kan CM hmasa hunlaia GSI hovin kan khawpui hnuaia tunnel siamna tura an ruahhman pawh min tihrechhuak a.
Great Wall han hmuh meuh chuan, Taj Mahal ka hmuh hmasak ber ni min tihrechhuak. A mawina leh ropuina phena lalho lal dan tur leh hnathawktute mitthla loh a har, a lo ropui em mai a. An tlang dung a lian lo, a hriam deuh bawk a, mit tlin tawka lungrem han bawk zui mai chu hmunawm tak a ni. Lungrem tak tak turah ka ngai a, mah se leirawhchan deuh vek a ni. Step chho a ulh lutuk a, vawn b^n an lo dah hlauh avangin a kal theih hram a, dawm tur chu awm lo se ka four-wheel ngei ang; km 1 v>l chauh ka kal peih. Hmun remch^ng lai apiangah d^wrte a lo awm a, ka kal ve ngei a ni tih hriatreng nan keychain-ah ka hming leh kal ni ka’n chhuttir zan a. India ram ang thova dawn theih an lo ni a, han kalsan der vel chu a nuam riau.
Mahni tuina lam tiin Geological Museum of Beijing ka va tlawh hram a. Hre chiang lutuk lova kan zir \hin angte kha a takin an lo kawl deuh vek mai a. Kutphah chen v>l, lek vat vat-a kan zir \hin lung angte kha, Museum pawnah an lo ding tir \h<t mai chu min barakhaih chiang e. Minerals hrang hrang an ngah hle, a lan dan chi hrang hrang bakah tarmawi atana an khermawi te a ni nawk. Ka rin phak bak aia tam fossil an lo kawl a. Mammoth ngho te, Dinosaurs chi hrang hrang zingah fossil hlu tak, sava thlahtua ngaih Archeopteryx pawh an kawl nual. Evolution theory-a l^r tak, mihring thlahtu hmasa Neanderthals ha leh an luruh pawh a lo awm a. An ramin a zir bawk nen zirlaibu a\ang mai ni lo, a taka hmuh mai theihin an zir thei tih han hmuh chuan, \halai zawkten an thiamna han paw chhuak se aw, tiin duhthu ka sam a.
 Hun tawt tak karah, ruahsur hnuaiah lehnghal Beijing Zoo ka tlawh bawk. Metro station a ni nghal hlauh a, mah se ka chhuahna hmun a\angin kalkawng vawi 4 vel lai thlak a ngaih avangin ka thleng hma lutuk lo va. Beijing Zoo metro station hi bazaar a lo ni a; hmeichhe chu kal se lei tur an hriat dawn hi ti chungin ka pel a. Ka kal chhan, khawvel hmundangin a neih ve loh, ka hmuh duh ber Panda savawm pawh ka hmu e. Ruah a sur nasat avangin pawn lamah an chhuah lo va, inchhung a\angin a lo en theih a, a awlsam khawp mai. V<r ram savawm (Polar Bear) leh zawng chi hrang hrang, leh sihal lam chite kal pelin, Aquarium ka tlawh a. Dolphin show a lo zo hman chiah na a, mit a tlai e. Tuifinriat sangha chi hrang hrang an lo khawi nual mai a, lu chung lawka sting ray rawn hleuh delh delh chuan Steve Irwin pawh min tichhuak e. Jelly fish han phusa velin mit a titlai hle. Hmakhaws^ng sangha fossil an lo dah nual chuan a tihlu lehzual. He hmun hmuhnawmzia hi sawi fiah thiam a har, kal-a chiang chi a ni.
            Khawpui chhunga tlawh chakawm tam takte chu dar 4 hnulama tlawh theih loh a nih avangin ka kal hman ta lo.
Hun mawlh hi: Keini ram aiin darkar 2:30 a sana an herh hma avangin chhun hun a rei a, chet velna hun pawh a tam phah. Zing dar 9 atanga dar 5 thleng hun kan hmang thin, dar 7:30-ah ni a tla a, kan ban hnu pawh khaw eng hnuaiah a la kal kual vel hman a. Dar 4:45 velah ni a chhuak a, kan ram aiin a tlai zawk hret nachungin an sana herh hma avang hian min hlep hnem hle. Ni chhuah hun inang deuh reng si kha, heti laia dar 7 angah chuan kan programme kan \an tawh tihna a ni. India ram chhim leh hmar lama kan zin chuan ni a chhuah tlai zawk avangin, tuna kan sana hman lai hi a nuam tawk hle tih kan hre thei ang. A awmzia chu tuna pisa \an hun dar 9 hi phai lam t^n chuan a hma lam tihna a ni a; mah se ni chhuah hma-na India hmarchhak lam tan chuan ni a s^ng viau tawh.
Kan ram hun ang atanga chhut hi chuan kan b^n hun dar 5 hi tlai tak a ni, mah se, Beijing-ah chuan khua a la eng tha viau. Sana kan herh hma ve theilo a nih pawhin, zirna in leh pisa tan hun hi dar 8 tal ni se, chuan tlai dar 3 velah kan bang hman ang a, kan ni khat hun pawh a rei ang a. Pawi pang ti tura pisa chhuahsan pawh kan tlem phah ngei ang.
MZU-ah hian tan hun dar 10 a ni a (Time table leh ziakah chuan dar 9:00 tih a ni), dar 3-ah chuan zirlai leh zirtirtu tam zawk an haw a. Zan thlenga hnathawk an awm mang lo. Beijing-a University te chu dar 8-ah an \an a, dar 5 thleng an awm b^kah, an library leh canteen pawh darkar 24 an hawng a. University hotu lu te leh Professor-te chu thleng hma ber an ni a, haw har ber an ni ziah bawk tih thu min hrilh. A nawlpui ang pawhin, darkar 24 kan hman dan inthlau lutuk leh, hunawl kan in ngah hleihna hian kan hmasawn inthlauh dan tur a lantir thei ang.
Inkhawmpui thu leh hla: A behbawmah kan cham rei ta bawk a, inkh^wmpui lamah han lut leh ila. Ni 4 chhungin mi 150 velin paper kan present a. Ni 3 chhung chu hun khat chhungin room 4-ah parallel sessions angin a awm. A tlangpuiin paper present-tute hi thawkho an ni a, mimal anga thawka present mi 10 zingah ka tel ve a, lawmawm ka ti khawp mai. Ka lan ve na session bikah mi 7-in paper kan present a, ram 6 a\angin kan ni, paper 2 ka nei- Aizawl leimin leh Saiha leitlahniam chungchang a ni. Min tawngtaipuitute zarah tluang taka ka tlak thei chu ka lawm hle.
Kan ram leimin in an beng a verh hle a, sawihona hunah pawh ram dangin hun an chang ta lo va. Leimin hlauhawmna hmunah leh leimin-na b^wr vela cheng kan ni tlat chu hriatthiam harsa an ti. Tuiluankawr kan ngaihpawimawh hunah leh, awih panga in rit sak kan huai lutuk loh hunah kan zia awm ve deuh ka beisei thute pawh ka sawi lang.
Lirnghing na tawk thei ram kan nih thu phei chu ka sawi duh ta lo a. Kan ramah chuan insakna hmun aiin a sakna hmanrua kan ngaihpawimawh zawk thu te, Engineer leh Architech aia thiam leh hre zawk tlata kan inngaih thin thute pawh ka sawi lang ta lo.
            Chh<n chawfak hunawlah Brazilian-ho nen kan inkawm \hin a, mi 4 an rawn kal a, kan titi tui ber chu Football a ni. Heti laia hrelo pawl tak ni si, kei aia footballer an lo hrelo ve leh chhawng leh, league dang an hrelo chu nuam ka ti phian.    
            Inkhawmpui zawh hnuah, ni 3 chhung an rama leimin hrang hrangte leh an hnathawh dante enkual tura buatsaih Post Forum Field Trip neih a ni bawk. Ka thlalak thawh ve chu WLF3 Photo Winner-ah tel ve-in he field trip at^na thlawhtheihna chuan man min free thei a, mahse senso dang a san avangin chak tak chungin ka kal thei ta lo.
            Meihawl leh gas thuk vel hmanga kawngsira vawksa leh arsa hem hmin han ei kha chu a tui a ni. Aizawlah chuan ti ve se ka ei ngam mai ka ring lo! Chopstick nena chawei chu harsa deuh mah se, arsa leh pa (mushroom) kan pawlha a sa lai zuk chuk nalh nalh kha chu a nuam viau.
An ram leh an culture an ngaihsanna te, kum upa an zah thiamna te leh an taimakna te hi entawn ve thei ila ka duh hle. Kan ramin leimin avanga harsatna kan tawhte hi hmundanga an tawh \hinte nen inang lohna a awm avangin chona min pe nasa a. Pathiana innghah zel hlawkna leh, kawng hrang hranga tanlak a ngaihdante, tihtur tam d^n leh kawng hmang ka hriat chhuah ang chhunte hi- kan ram tana tihhlawhtlin duhna-in min tur ut ut bawk hi ka hlawkna niin ka hria.   
[Thumal hrilhfiahna:- CNY: China Yuan, 1 CNY-in  ` 10 vel a tluk; Forbidden City: Chinese lalte awmna hmun leh, an rorelna inpui awmna bul, New Delhi-a India Gate kawt ang, Tiannamen square n>n a inzawm; Fossil: hmakhawsang nungcha, a ruhrel lunga chang tawh; Mammoth: Sai lian, tunlaia kan hmuh theih sai thlahtu; Dinosaurs: Hmanlai ramsa lian leh hlauhawm; Aquarium: Sangha khawina, in lian tak, Millenium Centre tiat v>l; IST: India Standard Time; Chopstick: Khawchhakho thil eina, mau hmanga siam hmawlhte suihmum]

No comments:

Post a Comment